ช่วงนี้ขอเกาะกระแสภาพยนตร์ฟรีแลนซ์ของค่าย GTH หน่อยนะครับ Fiverr เป็นอีกหนึ่งสตาร์ทอัพที่ผมสนใจ ด้วยความที่เว็บสวยไอเดียเจ๋ง แนวคิด คือ จ้างงานฟรีแลนซ์ด้วยราคา 5 เหรียญ หรือ 150 บาทเนี่ยนะ มันจะมีงานอะไรบ้างฟระ ปรากฏว่ามีหลายที่น่าสนใจมากครับ โดยเฉพาะงานออกแบบปกหนังสือ ถ้ามีโอกาสผมว่าจะลองจ้างดูนะสำหรับปก Ebook ของผมเอง
ผมก็เพิ่งจะรู้จักกับ Fiverr ในปีนี้เอง ว่าแล้วก็ลองค้นหาบทความดู ก็พบว่าคนไทยรู้จัก Fiverr มาตั้งหลายปีแล้ว และดีไซน์เว็บในช่วงแรก ๆ ก็ไม่ได้สวยงามเหมือนในปัจจุบัน
บทความนี้ไม่ได้ฮาร์ดคอร์ขนาด Startup Story นะครับ แต่ผมจะทยอยนำข้อมูลเกี่ยวกับ Fiverr มาให้ได้อ่านกันอีกเกี่ยวกับ Micha Kaufman ซึ่งอดีตเคยเป็นนักกฎหมายมาก่อน น่าสนใจใช่มั้ยครับ เดี๋ยวเราค่อยว่ากันในบทความหน้า บทความนี้เรามาดูแนวคิดการเริ่มต้นธุรกิจ Fiverr กันดีกว่าครับ ว่าทำไมเค้าถึงครองใจบรรดา่ฟรีแลนซ์ได้ซะขนาดนี้
Fiverr and Success Factors for Starting Business
Micha Kaufman (CEO) และ Shai Wininger (CTO) สองผู้ร่วมก่อ Fiverr ให้สัมภาษณ์กับสื่อในปี 2014 พวกเขานึกย้อนกลับไปเมื่อ 6 ปีก่อน ด้วยคำถามที่ว่า “จะเป็นอย่างไรถ้าผู้คนสามารถจ้างฟรีแลนซ์ได้เหมือนกับการซื้อของบน eBay หรือ Amazon” และ “จะเป็นอย่างไรถ้าบริการเหล่านั้นมีราคาเพียงแค่ 5 เหรียญ”
สองคู่หูเริ่มต้นที่เทลอาวีฟ (Tel Aviv) ในประเทศอิสราเอล ทั้งคู่ต่างยุ่งกับการทำธุรกิจบนอินเทอร์เน็ตมาหลายปี ก่อนที่จะตัดสินใจเริ่มธุรกิจนาม Fiverr แทนที่จะมากังวลเรื่องการหาเงินทุน หรือถกเถียงกันเรื่องดีไซน์ พวกเขาสร้างเว็บไซต์กันเอง Kaufman กล่าวว่า “พื้นฐานหรือแก่นของ Product คือสิ่งที่พวกผมต้องแกะมันออกมา และหน้าตามันก็ไม่ได้สวยงามนักหรอกนะ”
ทั้งคู่ไม่ได้โฆษณา หรือไป Pitch กับนักลงทุน แต่นั่งเฝ้าดูสิ่งที่พวกเขาสร้าง Kaufman กล่าวว่า “มันใช้เวลาหลายอาทิตย์ เริ่มจากเพื่อนไม่กี่คนบอกต่อกันไป เหมือนไฟลามทุ่ง และมันก็ลามได้เร็วมากเสียด้วย”
ตั้งแต่ปี 2010 เป็นต้นมา Fiverr ขยายค่าบริการจาก 5 เหรียญ ให้ฟรีแลนซ์สามารถกำหนดได้สูงถึง 8,000 เหรียญ และมีหมวดหมู่บริการให้เลือกกว่า 120 ประเภท มีงานบริการแตะเกือบ 4 ล้านงาน ตั้งแต่เขียนโปรแกรม ออกแบบนามบัตร ไปจนถึงทำมิวสิกวิดีโอ Happy Birthday แบบส่วนตัวให้
Fiverr เติบโตขึ้นจาก 2 คน เป็น 130 คน ในเดือนสิงหาคม ปี 2014 บริษัทระดมทุนรอบที่ 4 ได้เงินจำนวน 30 ล้านเหรียญ มันช่วยเร่งอัตราการเติบโตของ Fiverr เข้าไปอีก Kaufman กล่าวว่า “พวกผมคร่ำเคร่งกับการเติบโต พันธกิจของพวกเรา คือ เข้าถึงผู้ใช้ให้ได้มากที่สุดเท่าที่ทำได้ และทำให้ Fiverr กลายเป็นชื่อติดตลาด”
อย่างไรก็ตามเมื่อมองย้อนกลับไปตอนที่เพิ่งก่อร่างสร้างตัว คำถาม คือ อะไรเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ Fiverr ประสบความสำเร็จ และนี่คือปัจจัยเหล่านั้นครับ
เริ่มจากตลาดเฉพาะกลุ่ม และเติบโตจากที่นั่น
Kaufman และ Wininger ต้องการช่วยให้ผู้คนสามารถซื้อขายบริการออนไลน์ได้ง่าย สองหนุ่มตระหนักดีว่าการเริ่มต้นที่ราคา 5 เหรียญนั้น ช่วยให้ฟรีแลนซ์ และลูกค้าตัดสินใจได้ไม่ยากที่จะซื้อขายบริการกัน Kaufman บอกว่า “พวกเราไม่ต้องการให้พวกเขายุ่งยากเรื่องต่อรองราคา”
ฟรีแลนซ์ส่วนใหญ่ถึงกับเลิกคิ้วเมื่อเจอราคาที่ต่ำขนาดนั้น เงินเพียง 5 เหรียญคุณจะได้อะไรสักแค่ไหนกันเชียว แต่ผู้ก่อตั้ง Fiverr มีลางสังหรณ์ว่าด้วยราคาเพียงเท่านนี้ ฟรีแลนซ์น่าจะคิดหาวิธีหั่นทักษะตัวเองออกมาได้ ไม่จำเป็นต้องจัดเต็ม
พวกเขาคิดถูก ฟรีแลนซ์ต่างเริ่มทยอยเข้ามาสมัคร ในขณะที่ราคาจ้าง 5 เหรียญนั้น เป็นการออกตัวที่ยอดเยี่ยม หลังจากเติบโตเกือบ 1 ปี Kaufman และ Wininger ตระหนักได้ว่าพวกเขาต้องการให้ฟรีแลนซ์มีวิธีที่จะขยายบริการและค่าจ้างของพวกเขา
คิดซะว่าการบริการคือสินค้า
วัตถุประสงค์ที่ผู้ก่อตั้ง Fiverr ตั้งใจไว้ช่วงแรก คือ ตลาดสำหรับงานบริการที่เหมือน e-commerce มากกว่าธุรกิจ HR พวกเขาสังเกตว่าธุรกิจอย่าง Elance และ oDesk เน้นไปที่การทำ HR คือ จัดหาฟรีแลนซ์ให้กับผู้ที่สนใจจะจ้างด้วยเครื่องมือของพวกเขา
แต่ผู้ก่อตั้ง Fiverr ต้องการขั้นตอนที่เรียบง่าย “ทำไงที่พวกเราจ้างงานฟรีแลนซ์ได้ง่ายเหมือนกับซื้อหนังสือบน Amazon” Kaufman กล่าว พวกเขายึดหลัก SAP (Service as a Product) การบริการก็คือสินค้า มากกว่าที่จะให้ฟรีแลนซ์มาประมูลงานที่พวกเขาอยากทำ
ทั้งคู่ให้ฟรีแลนซ์ให้บรรยายถึงทักษะที่พวกเขามี และระบุราคาแบบตายตัวเหมือนสินค้า สินค้าเหล่านี้จะถูกบรรจุในแคทตาล็อก ซึ่งลูกค้าสามารถค้นหาบริการที่พวกเขาต้องการได้สะดวก แทนที่จะหาจากรายชื่อของฟรีแลนซ์ และราคาประมูล Kaufman เสริมว่า “พวกเราคิดจะทำบริษัทแคทตาล็อค ไม่ใช่บริษัท HR”
สร้างชุมชนเป็นอันดับแรก
เมื่อ Fiverr ปล่อยออกไป งานแรกที่ต้องทำ คือ ดึงดูดเหล่าฟรีแลนซ์ให้มาสมัครให้เยอะที่สุดเท่าที่จะทำได้ สองผู้ก่อตั้งนำจุดแข็งของ Amazon (ง่าย) และ eBay (ชุมชน) มาใช้ โดยโฟกัสไปที่การสร้างชุมชนที่แข็งแกร่ง ก่อนที่จะเพิ่มความหลากหลาย
ทั้งคู่ตัดสินใจว่าจะต้องมีหมวดหมู่ไม่เกิน 8 ตัว เช่น งานกราฟิก งานเขียน และงานออกแบบ “พวกเราตระหนักได้ว่าในช่วงแรกของธุรกิจนี้ คือ การสร้างชุมชนถือเป็นปัจจัยสำคัญตัวหนึ่งที่ช่วยให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ” Kaufman กล่าว
ทำให้มันง่ายสุด ๆ
หนึ่งในวิธีที่ดีที่สุด ที่ช่วยให้เว็บได้ผู้ใช้อย่างรวดเร็วคือ ทำอย่างไรก็ได้ให้ขั้นตอนการสมัครมันง่ายที่สุด แทนที่ผู้ใช้จะต้องมาเสียเวลากับการกรอกข้อมูล Profile จำนวนมา่ก และอัพโหลดเอกสารอีกเป็นตับ ฟรีแลนซ์ควรใช้เวลาเพียงแค่ 5 นาที ในการสมัครสมาชิก และโพสต์บริการ “ประเด็นนี้สำคัญมาก เพราะถ้าขั้นตอนมันง่าย ผู้ใช้จะไม่ลังเล หรือชักช้าที่จะเข้าร่วม” Kaufman กล่าว
เริ่มทำธุรกิจไม่ต้องกังวลเรื่องเงินทุน
Fiverr ได้รับเงินทุน 50 ล้านเหรียญ ในช่วงปี 2014 อย่างไรก็ตามอย่าให้ตัวเลขเหล่านี้มาทำให้คุณเสียสมาธิ แทนที่จะกังวลเรื่องเงินทุน ผู้ก่อตั้งเริ่มต้นธุรกิจ โดยเน้นไปที่การสร้างฐานลูกค้าให้เติบโตมากที่สุด Kaufman กล่าวว่า “พวกเราต้องการให้ธุรกิจเติบโตอย่างเป็นธรรมชาติ ไม่ใช่ว่าให้เงินทุนมาเป็นเชื้อเพลิงให้คุณมีแรงทำธุรกิจต่อไป”
ดังนั้นจงเน้นที่ความเรียบง่าย ทำ Product ให้ใช้งานง่าย และให้ผู้คนมาเข้าใช้งานมากที่สุด สิ่งเหล่านี้แหละที่จะดึงดูดนักลงทุน “เงินลงทุนที่คุณได้รับ มันเปรียบได้กับเสียงโหวตที่มาจากความมั่นใจของนักลงทุน” Kaufman กล่าวหลังจากได้รับเงินทุนไปอีก 30 ล้านเหรียญ “สิ่งที่พวกผมทำมันคือการแบ่งปันพรสวรรค์ของผู้คนแก่โลกนี้”
สรุป
Micha Kaufman แสดงให้พวกเราเห็นถึงวิสัยทัศน์ในการเริ่มต้นธุรกิจตลาดออนไลน์สำหรับฟรีแลนซ์อย่าง Fiverr ซึ่งเป็นตลาดเฉพาะกลุ่ม และค่าบริการเพียง 5 เหรียญ ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่จะดึงดูเหล่าฟรีแลนซ์และลูกค้าให้ลองมาซื้อขายบริการกัน การที่พวกเขาคิดว่าบริการคือสินค้า ทำให้ลูกค้าพบตัวเลือกที่หลากหลายเหมือนกำลังดูแคทตาล็อกสินค้า และ Fiverr จะไม่สามารถสู้คู่แข่งในตลาดได้เลยหากไม่เริ่มต้นที่การสร้างชุมชนที่แข็งแกร่ง
ความเรียบง่ายก็เป็นอีกจุดหนึ่งที่ทำให้ผู้ใช้ตัดสินใจได้ไม่ยากที่จะลองโพสต์บริการกับ Fiverr และสุดท้าย การให้ความสำคัญกับลูกค้ามากกว่ามองหาเงินทุนก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้การเริ่มต้นของ Fiverr ประสบความสำเร็จครับ
